JIM LARKIN – IRLANDZKI WAŁĘSA

 

Spacerując po O’Connell Street w Dublinie każdy zauważy charakterystyczny pomnik przy GPO, mężczyzna z uniesionymi do nieba rękoma, pełen ekspresji, trybun ludowy.

To James Larkin „Big Jim”, słynny przywódca robotników irlandzkich.

Urodził się w 1876 r. w Liverpoolu, jego rodzice wyemigrowali z Irlandii za chlebem. Nazywał się zasadniczo Seamus Ó Lorcain, ale używał angielskiej wersji nazwiska. Bieda jaka wówczas panowała zmusiła Jima w wieku 11 lat do porzucenia szkoły, zaczął pracować w dokach. W 1907 r. wrócił do Irlandii jako przedstawiciel Związku Zawodowego Dokerów, a w 1908 r. założył Irish Transport and Genral Workers’ Union , który stał się najbardziej wpływową siłą pośród robotników. Swoja potęgę związek Larkina pokazał podczas strajku powszechnego zwanego Dublińskim Lock Outem w 1913 r. kiedy to całe miasto zostało sparaliżowane.

W 1914 r. Larkin wyjechał do USA, gdzie w 1919 r. zaangażował się w tworzenie Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych, w związku z czym aresztowano go pod zarzutem kryminalnej działalności wywrotowej w 1920 r. Został skazany na kilka lat więzienia w słynnym Sing Sing. Po ułaskawieniu w 1923 r. wrócił do Dublina. W Irlandii jednak wypadł nieco z obiegu i nie był już traktowany jako absolutny lider robotników. Dlatego tez doprowadził do rozłamu w ITGWU i stworzył rozłamowy związek nazwany Workers’ Union of Ireland na czele którego stanął i szefował do śmierci. Założył również Irish Worker League, która stała się częścią Międzynarodówki Komunistycznej w latach 1924-29. W tym okresie widoczna jest wielka fascynacja ideologia komunistyczną czy raczej rewolucyjną jaka owładnęła Larkinem. Często nawiązuje do Związku Sowieckiego, w którym upatruje oparcia dla swojej działalności. Jednak Sowieci niezbyt byli zadowoleni z Larkina, który nie potrafił przyciągnąć do siebie mas robotniczych Irlandii hasłami komunistycznymi. To zauroczenie radykalnymi poglądami trwa do 1932 r. kiedy porzuca hasła rewolucyjne i wraca do obrony interesów robotników, przynosi to znacznie lepszy efekt. Irlandczycy, przywiązani do tradycji i wartości katolickich nie akceptowali komunizującego Larkina, ale już robotniczego Larkina tak. Od 1936 r. koncentruje się na interesach robotników i wraca do korzeni czyli działalności związkowej.

Idee robotnicze i obrona robotników wprowadzają go w krąg elit politycznych Irlandii, jest członkiem Rady Miasta Dublina w 1912 i 1930-33 oraz po 1936 r., a także posłem do parlamentu irlandzkiego, Dail Eireann w 1927, 1937 i 1943 r.

Jim Larkin był aktywnym politykiem aż do śmierci, 30 stycznia 1947 r., pochowany został na cmentarzu Glasnevin, żegnały go tysiące Irlandczyków a msze celebrował arcybiskup Dublina.