Michael Collins - obsada i nagrody

Michael Collins przedstawia nam historię życia i śmierci Lwa Irlandii o nazwisku Michael Collins (rys.1) i został wyreżyserowany przez znakomitego filmowca- Neila Jordana. Główne role zagrali tacy wyśmienici aktorzy jak Liam Neeson jako Michael Collins, Aidan Quinn jako Harry Boland, Stephen Rea jako Ned Broy, Alan Rickman jako Eamon de Valera oraz Julia Roberts jako Kitty Kiernan. Film został nominowany do wielu międzynarodowych nagród, spośród których najbardziej znaczące to Złoty Lew dla reżysera oraz Volpi Cup dla najlepszego aktora (Liam Neeson) na Festivalu Filmowym w Wenecji.

Wątek filmu dotyczy nie tylko samej postaci Michaela Collinsa, jego najlepszego przyjaciela (Harry) (rys.2) i miłości ich życia (Kitty) (rys.3) ale również walki człowieka o uzyskanie niepodległości. Neil Jordan chciał nam zaprezentować te aspekty życia Collinsa, które umożliwiłyby nam zrozumienie jak trudne i niebezpieczne było życie w czasach walk niepodległościowych i Wojny Domowej w Irlandii. W swojej przedmowie, którą możemy znaleźć na oficjalnej stronie internetowej filmu Michael Collins Jordan napisał:

Film nie oszczędza ani Irlandczyków ani Brytyjczyków w prezentowaniu okrucieństwa, które jest częścią historii obu zwaśnionych narodów. Jak często udaje się ludziom uzyskać niepodległość bez rozlewu krwi? (…) Michael Collins zmarł usiłując zastąpić działania wojenne zwyczajowymi prawami demokracji. Pomimo, że wiele osób uznaje Michaela Collinsa za Irlandzkiego Bojownika, uważam że ten film opowiada historię Irladzkiego Patrioty, męża stanu i tym samym, człowieka pokoju.

Michael Collins – fabuła filmu
Film rozpoczyna się przesłaniem do widza, określa cel, którym jest przedstawienie historii znanego irlandzkiego bohatera o nazwisku Michael Collins. Pierwszą sceną fabularnej części filmu jest scena walki z Powstania Wielkanocnego z 1916 roku. Tu po raz pierwszy widzimy postać głównego bohatera oraz jego przyjaciół, którzy poddają się pod naciskiem Armii Brytyjskiej (rys.4).
Następnie akcja filmu przesuwa się do roku 1918 kiedy to Michael i Harry poznają Kitty, kobietę w której wkrótce obaj mają się zakochać. Michael pragnąc utworzyć podziemną armię spotyka się z tajemniczym mężczyzną, znanym jako Pan Broy, który w tajemnicy przekazuje mu listę tajnej Rady Ministrów, którzy mają tej nocy zostać aresztowani oraz ułatwia dostęp do tajnych archiwów brytyjskich. Ostrzeżeni członkowie Rady nie wierzą jednak w przekazane im ostrzeżenie co doprowadza do ich aresztowania.
Po udanej ucieczce z więzienia Lincoln w Anglii, Eamon de Valera (rys.5) decyduje się wyjechać do Ameryki aby uzyskać poparcie prezydenta Stanów Zjednoczonych, Woodrow Wilsona, dla Republiki Irlandzkiej. W międzyczasie do Irlandii przyjeżdżają kolejni żołnierze brytyjscy i Michael otrzymuje listę tajnego zespołu specjalnych agentów na których zapadł wyrok śmierci. Odbywają się więc zaplanowane egzekucje szpiegów i dowiadujemy się o zamordowaniu Pana Broya przez Brytyjczyków. Kolejna egzekucja, nawet bardziej szokująca, miała miejsce podczas meczu futbolu gaelickiego kiedy to uzbrojeni żołnierze brytyjscy wkroczyli z wozem pancernym na boisko na którym odbywał się mecz i zaczęli strzelać do bezbronnej publiczności i zawodników. W międzyczasie Michael dowiaduje się, że istnieje szansa na podpisanie porozumienia między obydwoma zwaśnionymi stronami oraz że jego zadaniem będzie wyjazd do Londynu w celu zakończenia pokojowych negocjacji.

Rys.3 Kitty Kiernan

Michael nie aprobuje faktu, że Irlandczycy będą musieli przysiąc posłuszeństwo Koronie Brytyjskiej ale ma nadzieję, że jego rodacy zrozumieją, że ta unia jest wyłącznie tymczasowa. Uzmysławia sobie też powód, dla którego de Valera wysłał właśnie jego do Londynu, a nie wybrał się tam sam. Podejrzewa, że jego zwierzchnik wiedział o tym, że Brytyjczycy nie zgodzą się uznać Republiki Irlandii i chciał by to on był odpowiedzialny za ogłoszenie w kraju złych wiadomości.

Rys. 4 Kadr z filmu, w której Michael Collins (Liam Neeson) kapituluje przed żołnierzami brytyjskimi

7 czerwca 1922, Porozumienie zostaje zaakceptowane w parlamencie jednakże de Valera i jego współpracownicy odmawiają wyrażenia swojego poparcia. Tak więc wybucha Wojna Domowa i giną kolejni ludzie, w tym Harry, który zostaje postrzelony. Michael decyduje się spotkać z de Valera w hrabstwie Cork, jego rodzinnym regionie pomimo iż świadomy jest czyhających tam na niego zagrożeń.

Rys.5 Eamon de Valera

Michael jedzie przez Beal na Blath gdzie wpada w przygotowaną na niego zasadzkę i ginie od strzału kiedy zmuszony jest, razem z przyjaciółmi, zatrzymać się by usunąć przeszkodę z drogi. (rys.6)
Ostatnia scena filmu to pogrzeb Michaela Collinsa, który odbył się w Dublinie i na który przybyło około pół miliona osób aby w ten sposób oddać mu cześć. Według filmowców: ‘wszystkie partie tymczasowo zjednoczyły się w żalu.’

Rys.6 Kadr z filmu na którym Michael zatrzymuje się by usunąć przeszkody z drogi; ostatnie minuty jego życia

Opinie krytyków i widzów
Film Michael Collins otrzymał wiele nominacji do różnych nagród i został zauważony przez liczną grupę profesjonalnych krytyków, których to recenzje były głównie przychylne.
Wielu z tych krytyków zauważyło zachwycającą grę aktorów i zdumieni byli jej realizmem. Pomimo faktu, że film zawiera różnego rodzaju błędy i omyłki możemy stwierdzić, że opowiada on o najważniejszych aspektach z życia Collinsa. Według Marka R. Leepera, w związku z tajemniczością Michaela Collinsa i brakiem dokładnych danych odnoszących się do jego życia i śmierci, logicznym okazuje się uzupełnienie przez reżysera wszystkich tych braków i ustalenie prawdopodobieństwa wystąpienia takich wydarzeń. Nadal mało wiadomo na temat życia tego narodowego bohatera chociaż istnieje ogromna liczba książek i artykułów na jego temat.
Fakt iż niektóre aspekty filmu zostały zmienione został jasno określony przez reżysera. Zmiany, które wprowadził okazały się jednak ważne dla realizmu filmu oraz pozwoliły filmowcom na podkreślenie tego na co chcieli zwrócić nam uwagę. Jordan napisał:

Musiałem połączyć kilka mniej ważnych postaci w jedną złożoną, bardziej niezwykłą postać o nazwisku Broy, który ginie w Krwawą Niedzielę. Pomimo, że prawdziwy Broy przeżył te wydarzenia, dwaj współpracownicy Collinsa, Dick McKee i Peadar Clancy, byli tamtej nocy torturowani i zakatowani na śmierć w Dublińskim Zamku. Połączyłem te trzy postaci w jedną w celu ujednolicenia dramatu tej postaci.

Zdecydował więc przedstawić nam jego własną wizję śmierci Collinsa i wcale temu nie zaprzecza. Co więcej, jasno wyjaśnia, że rozmyślał na temat śmierci Lwa Irlandii oraz:

Biorąc pod uwagę niejasne okoliczności otaczające śmierć Collinsa, dokonałem kilku założeń. Jednym z nich była możliwość, że Eamon de Valera przebywał w pobliżu Collinsa w tamtym okresie, co okazało się prawdą. Drugie założenie dotyczyło prawdopodobnej próby Collinsa w zorganizowaniu pojednawczego spotkania, co również okazało się prawdą. Po trzecie, że Collins został złapany w zasadzkę w drodze na powyższe spotkanie i zastrzelony przez grupę zdrajców, co osobiście uważam za prawdę.
Osoby zainteresowane omawianiem życia Lwa Irlandii mają szansę uczestniczyć w corocznym Festiwalu imienia Michaela Collinsa, odbywającym się od 15 do 17 Sierpnia. Co rok festiwal przyciąga coraz to większą liczbę widzów co jest dobrym znakiem i świadczy o tym, że społeczeństwo nie zapomniało swojego bohatera i że nadal jest dla nich ważny. Neil Jordan podjął się przedstawienia nam prawdziwej historii, nie legend czy mitów dotyczących konfliktów w Irlandii. W dzisiejszych czasach młode pokolenie Irlandczyków ma szansę odnaleźć prawdę poprzez oglądanie takich właśnie filmów jak Michael Collins a także możliwość ich omówienia. Od momentu pierwszej emisji filmu w księgarniach i bibliotekach zanotowano wzrost zapotrzebowania na książki o Wojnie Domowej oraz walkach niepodległościowych. Wygląda na to, że naród Irlandzki w końcu zdecydował się dowiedzieć czegoś więcej i odkryć swoja przeszłość a historia Irlandii nie jest już tematem tabu.