Św.Patryk, diabeł i Skała Cashel w Tipperary

 

Cashel to dawna siedziba królów Munsteru dominująca nad południową częścią wysypy. W V wieku lokalny król Aenghus został tu ochrzczony tutaj przez św. Patryka.

Na początku XII w. król Brian Boru dopełnił tutaj koronacji na króla Irlandii. W tym samym stuleciu król Cormac wybudował swoją kaplicę, najstarszy przykład architektury romańskiej Irlandii.

Skała Cashel górująca nad miasteczkiem to jedno z najbardziej znanych i najczęściej uwiecznianych na zdjęciach miejsce w Irlandii. Związane z wieloma legendami. Stara legenda opowiada jak powstało to miejsce. Według niej św. Patryk wędrujący po Irlandii szukał miejsca by wybudować kościół. Zauważył go lecący nad ziemią szatan, który przerażony jego widokiem upuścił trzymany w zębach kamień. Tak miało powstać wzniesienie nazwane skałą Cashel – Rock of Cashel.

Stąd wywodzi się opowieść trójlistnej koniczynce, która jest jednym z symboli Irlandii! I ponownie powiązana jest z patronem wyspy. Św. Patryk nauczając starał się dotrzeć do pogańskich Irlandczyków używając symboliki im znanej. Na przykładzie zerwanej koniczynki tłumaczył Irlandczykom dogmat trójcy świętej – jeden Bóg w trzech osobach tak jak jedna roślina ma trzy liście. Najlepszym dowodem na to jak bardzo ten symbol przylgnął do postaci św. Patryka jest widok Irlandczyków w dniu 17 marca, koniczynka namalowana na twarzy czy wpięta jest tego dnia symbolem wszystkich związanych z Zieloną Wyspą!

Wędrówkę należy koniecznie rozpocząć od samej skały i znajdujących się na niej budowlach. Skała jest majestatyczna, katedra, kaplica i wysoka okrągła wieża tworzą kompozycje nieomal jak z bajki. Zwiedzanie zaczyna się od tzw. Hall of Viceroys. Pomieszczenia te wybudowano w XV wieku dla śpiewających do mszy minstreli, znajdowały się tutaj także sypialnie. W krypcie umieszczono krzyż św. Patryka, którego kopia stoi na zewnątrz. Krzyż przeniesiono do środka ze względu na ciężkie warunki atmosferyczne jakim był poddawany. Według legendy cokół na którym znajduje się znajduje to kamień koronacyjny królów Munsteru. Z jednej strony krzyża widać postać św. Patryka z drugiej Chrystusa.

Kaplica Cormaca jest to pierwszy przykład architektury romańskiej w Irlandii. Surowa forma zwraca uwagę zaskakująco pięknymi zdobieniami, między innymi ciekawa płaskorzeźba umieszczona nad północną bramą przedstawiającą bestię pożerającą swą mniejsza podobiznę a chwytaną przez centaura, co ciekawe noszącego normandzki hełm. Zupełną nowością są bliźniacze wieże zdradzające wpływ kontynentalnej Europy, prawdopodobnie za sprawą przebywających w opactwie mnichów z Ratyzbony. W kaplicy zachował się kamienny sarkofag, pochodzi on z XII wieku i zawiera podobno szczątki króla Cormaca.

Katedra wybudowana została w stylu gotyckim około stu lat po ukończeniu budowy kaplicy Cormaca. Jest strzelista, z ostrymi gotyckimi łukami i oknami. Ponieważ Cashel było siedziba arcybiskupa, musiały znajdować się tutaj dla niego pokoje mieszkalne. Funkcje rezydencji pełniła wieża zamkowa wkomponowana w katedrę, będąc jednocześnie wieżą obronną. Na terenie całej katedry znajdują się pozostałości płyt nagrobnych i ołtarzy z nieczytelnymi napisami i płaskorzeźbami. Nad Skałą Cashel dominuje wysoka okrągła wieża, liczy sobie ona około 30 metrów i jest typowym przykładem budownictwa irlandzkiego. Pełniły one funkcję skarbca, schronienia w razie potrzeby a także miejsca z którego za pomocą metalowego dzwonka przywoływano mnichów na modlitwy i posiłki.

Widok roztaczający się ze Skały Cashel jest niezapomniany, na zielonych łąkach widać stada owiec, a w dole pochodzące z XII wieku opactwo Hore Abbey. Pierwotnie było to opactwo benedyktynów, ale zostało przekazane cystersom. Warto tu zajrzeć chociażby po to, aby pospacerować wśród pozostałości klasztornych krużganków i sal, a także spojrzeć na pełną majestatu Skałę Cashel. W miasteczku znajdują się ruiny jeszcze jednego opactwa – Dominikanów, lecz ze względu na zły stan budowli, nie jest ona dostępna dla zwiedzających.

Przy parkingu u stóp skały zbudowano nowoczesne centrum turystyczne i kulturalne. Centrum kulturalne Brú Ború, na jego dziedzińcu znajduje się charakterystyczna rzeźba ukazująca uchwycone w tańcu dziewczęta. W ratuszu w miasteczku warto zajrzeć do znajdującego się centrum dziedzictwa Cashel prezentującego dzieje miasta od czasów najdawniejszych, zobaczyć tam można także model Cashel z XVII wieku, a także wiele cyklicznych wystaw dedykowanych temu regionowi Irlandii.

Zainteresowani życiem w dawnym Cashel powinni zajrzeć do Cashel Folk Village położonym niedaleko Skały, zgromadzono tu ciekawe przedmiotu codziennego użytku miedzy innymi kolorowy wóz wędrujących Irlandczyków – Travellersów a także pamiątki związane z irlandzka wojną o niepodległość.