WRZOSOWISKA SALLY GAP

 

Jesienią jednym z najpiękniejszych widoków w Irlandii są ogromne połacie fioletowych wrzosów. Największe wrażenie robią wrzosowiska w Górach Wicklow na południe od Dublina. A chyba najładniejszy widok na nie jest z Sally Gap.

Sally Gap to przełęcz wywodząca swoją nazwę od „Saddle Gap” czyli Przełęcz w Siodle (Przełęcz Siodła). Jest to jedno z najważniejszych skrzyżowań dróg wiodących przez góry, a jednocześnie najwyżej w Irlandii położone skrzyzowanie, tak przynajmniej wieść gminna niesie. Przebiega przez nią droga łącząca wschodnie wybrzeże w hrabstwie Wicklow z równinami na zachodzie. Sally Gap lezy na wysokości 530 metrów nad poziomem morza, otoczone przez szczyty Kippure, Djouce, Tonduff, Corrig. Wspaniały widok jaki rozciąga się na ogromne połacie wrzosowisk w Wicklow jest niezapomnianym przeżyciem, szkoda tylko, że na jednym ze szczytów postawiony maszt radiowy, który nieco szpeci krajobraz. W rejonie Sally Gap jest wiele ciekawych pozostałości geologicznych. W czasie kształtowania się powierzchni i ruchów lodowca na tym terenia powstało wiele dolin i klasycznych jezior polodowcowych przypominających nieco polskie Morskie Oko. Stąd właśnie biorą swój początek rzeki wschodniego wybrzeża, w tym i najbardziej znana rzeka Liffey, płynąca jako mały strumyk. Nie tylko wrzosy są bogactwem Sally Gap i gór Wicklow. Są to również ogromne torfowiska z bardzo rozbudowaną szatą roślinną, a także licznym ptactwem co powoduje, że jest to teren znakomity dla ornitologów.

Sally Gap stała się ważnym miejscem już w pierwszym tysiącleciu naszej ery, gdyż była ważnym szlakiem handlowym. Właśnie przez Sally Gap transportowano produkty, przede wszystkim rolne, ale nie tylko, z równin Leinsteru do portów w Arklow i Wicklow a dalej statkami do Anglii. Był to również ważny szlak handlu niewolnikami w czasach najazdów wikingów. Rejon Sally Gap był do czasów Wielkiego Głodu znacznie bardziej zamieszkały niż obecnie. Dzisiaj Sally Gap jak i większa część gór leży w granicach Parku Narodowego Gór Wicklow.

Wiele opowieści związanych jest z Sally Gap. Lokalna legenda mówi o tym, że tu właśnie zmarł Św.Patryk i został zabrany do nieba ponoć na koniu wraz z mitycznym Oisinem. Stąd to siodło z nazwy przełęczy. Niedaleko przełęczy jest tez kamień, który celtyccy druidzi wykorzystywali do osądzania winnych. Jeśli umieszczony na głazie mniejszy głaz stoczył się na głowę obwinianego stojącego pod nim to był dowód na jego winę.

Drogę przez Sally Gap wybudowali w jej obecnym kształcie żołnierze angielscy stąd jej inna nazwa to Military Road. Jest to najwyżej położona w Irlandii droga publiczna, wyżej od niej jest tylko prywatna droga leżąca nieopodal a idąca na szczyt Kippure (752 m n.p.m.). Droga Wojskowa została zbudowana w XIX wieku, kiedy to Anglicy chcieli lepiej kontrolować odludne tereny Gór Wicklow, gdzie ukrywało się wielu zbiegów i rebeliantów. Często w tym miejscu, zwłaszcza nocą można usłyszeć maszerujących żołnierzy…..tak mówią lokalne legendy.

W rejonie Sally Gap ponoć mieszkają także elfy i wróżki, których w Irlandii jest mnóstwo, może to właśnie one ukrywają się pod postacią owiec, których w Wicklow jest tak wiele? Trzeba na nie bardzo uważać, często odwracają drogowskazy, porywają bezpańskie kurtki i robią wiele innych złośliwości. Zafascynowany elfami i innymi tajemniczymi postaciami był Pat Tierney, poeta z Galway, który tak opisał to miejsce:

Come with your little Sheelagh now
Come quickly grab your cap
And I’ll show you where the fairies are beyond the Sally Gap,
Quickly now, Oh! Quickly
Come and grab my outstretched hand
And I’ll lead you to a wondrous place
A lovely fairie land

Faktycznie Wicklow, a zwłaszcza Sally Gap to miejsce gdzie można uwierzyć w każdą baśń. To piękne i niezapomniane miejsce.
Pojedź na Sally Gap zobacz wrzosy, a jak zamkniesz oczy może i przyjdzie elf…

Krzysztof Schramm